Podsumowanie szkolenia 26.10.2020

26 października odbyło się szkolenie z zarządzania danymi badawczymi zorganizowane w ramach projektu Dziedzinowe Repozytoria Otwartych Danych Badawczych. Podczas spotkania omówione zostały praktyczne i prawne aspekty zarządzania danymi badawczymi, a także najważniejsze funkcje repozytoriów danych badawczych uruchomionych w ramach projektu. W spotkaniu uczestniczyło ponad 70 osób z różnych instytucji naukowych.

Dlaczego warto korzystać z repozytoriów danych badawczych?

Otwarte repozytoria jako narzędzia informatyczne służące do przechowywania i udostępniania wyników badań naukowych są tworzone z uwzględnieniem zasad otwartej komunikacji naukowej oraz potrzeb indywidualnych badaczy i instytucji naukowych. Obejmują zatem odpowiednie rozwiązania w zakresie bezpiecznego, trwałego przechowywania zasobów, ich stałej dostępności i widoczności w Internecie czy łatwości wyszukiwania i cytowania. Aktualnie w tworzeniu i rozwijaniu infrastruktury repozytoryjnej uwzględniane są także zasady FAIR (Findable – Accessible – Interoperable – Reusable), które mają umożliwiać jak najszerszy zakres ponownego wykorzystania danych badawczych.

Deponowanie zestawu danych w repozytorium wymaga podania metadanych, czyli danych opisujących właściwe dane. Podstawowy zestaw metadanych obejmuje między innymi informacje o autorze lub autorach oraz tytule zbioru. Wraz z datą jego powstania i trwałym identyfikatorem, metadane te stanowią zarazem informacje potrzebne do jednoznacznej identyfikacji i zacytowania zbioru. Większość repozytoriów automatycznie nadaje deponowanym w nich zestawom danych trwałe identyfikatory, np. DOI (Digital Object Identifier). Stałe i unikalne w skali światowej oznaczenia obiektów cyfrowych umożliwiają nie tylko uzyskanie podstawowych informacji na ich temat (czyli właśnie metadanych), ale także wskazanie ich aktualnego adresu w sieci czy powiązanie z innymi obiektami, np. artykułami naukowymi.

Zarówno odpowiednie metadane, jak i trwałe identyfikatory są elementami ułatwiającymi wdrażanie zasad FAIR, w szczególności zasady F – Findable, która określa możliwość łatwego wyszukania i zidentyfikowania odpowiednich danych. Im bogatsze metadane, tym łatwiejsze staje się wyszukiwanie odpowiednich danych, dlatego też – tam gdzie to możliwe – warto korzystać z repozytoriów dziedzinowych, które mogą wdrażać odpowiednie standardy, takie jak np. słowniki kontrolowane.

Trwałe identyfikatory ułatwiają ponadto cytowanie danych badawczych, które stanowią pełnoprawne rezultaty badań i powinny być wskazywane wszędzie tam, gdzie posłużyły za podstawę jakichś wniosków czy ustaleń. Strona (rekord) z odpowiednim zestawem danych zawiera zwykle sugerowaną formę cytowania, obejmującą podstawowe informacje o danych oraz trwały identyfikator. Formułę tę wystarczy skopiować i wkleić do pliku tekstowego z powstającym artykułem, notatkami czy bibliografią. Osoby korzystające z aplikacji do zarządzania bibliografią i przypisami bibliograficznymi mogą skorzystać także z opcji wyeksportowania pliku z rekordem bibliograficznym w wybranym formacie, np. BibTex czy RIS.

Repozytoria ułatwiają też wywiązanie się z obowiązków wobec instytucji finansujących badania naukowe, które coraz częściej przedstawiają rekomendacje bądź wymogi w zakresie sposobu otwartego udostępniania danych badawczych.

Szkolenie online z zarządzania danymi badawczymi – 26.10.2020

Zapraszamy na szkolenie z zarządzania danymi badawczymi, które odbędzie się 26 października o godz. 12:00 na platformie ClickMeeting.

Program:

12:00 – 12:15 Wprowadzenie poświęcone realizowanemu projektowi

12:15 – 13:45 Część 1: Przygotowanie danych badawczych do udostępniania

  1. Dane badawcze – definicje
  2. Korzyści płynące z prawidłowego zarządzania danymi badawczymi
  3. Plan Zarządzania Danymi (Data Management Plan; DMP)
  4. Dane w Horyzoncie 2020 i grantach NCN
  5. Selekcja i przygotowywanie danych do udostępnienia

13:45 – 14:00 Przerwa

14:00 – 15:30 Część 2: Prawne aspekty udostępniania danych badawczych

  1. Dane badawcze jako przedmiot regulacji prawnej
  2. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy prawa własności intelektualnej
  3. Udostępnianie danych badawczych z perspektywy ochrony danych osobowych
  4. Udostępnianie danych badawczych a komercjalizacja wyników badań naukowych
  5. Stosowanie wolnych licencji (Creative Commons i Open Data Commons)

Liczba miejsc jest ograniczona. Prosimy o zapisy poprzez formularz rejestracyjny. Aktualizacja 20.10.2020: rejestracja zakończona.

Zarejestrowane osoby otrzymają z platformy ClickMeeting mailowe zaproszenie wraz z instrukcjami, jak dołączyć do spotkania.